Advances in Clinical and Experimental Medicine

Title abbreviation: Adv Clin Exp Med
JCR Impact Factor (IF) – 1.736
5-Year Impact Factor – 2.135
Index Copernicus  – 168.52
MEiN – 70 pts

ISSN 1899–5276 (print)
ISSN 2451-2680 (online)
Periodicity – monthly

Download original text (EN)

Advances in Clinical and Experimental Medicine

2013, vol. 22, nr 6, November-December, p. 865–873

Publication type: review article

Language: English

Thromboembolism Associated with Atrial Fibrillation as a Cause of Limb and Organ Ischemia

Powikłania zatorowe w przebiegu migotania przedsionków jako przyczyna niedokrwienia kończyn i narządów wewnętrznych

Marta Wasilewska1,B,C,D,F,G, Izabela Gosk-Bierska1,A,B,C,D,E,F,G

1 Department of Angiology, Hypertension and Diabetology, Wroclaw Medical University, Poland

Abstract

Atrial fibrillation (AF) is associated with a high risk of thromboembolic episodes. Stroke is the most common embolic complication of AF. Consequently, the majority of the conclusions regarding the association between AF and embolism are based on clinical studies of patients with ischemic stroke. The AF-related thromboembolism of limbs and visceral arteries is rarely recognized, and there is little data on this matter. For this reason it is often a neglected issue. Nevertheless, AF is diagnosed in 60–95% of patients operated on due to acute limb ischemia, 31% of patients with splenic artery embolization, 55% with acute renal ischemia and 47% with mesenteric ischemia. AF should be considered as a leading cause of peripheral embolism. Extracerebral AF-related thromboembolic events are associated with serious clinical consequences including a high mortality rate. This paper reviews the current evidence regarding AF as a cause of visceral and limb ischemia

Streszczenie

Migotanie przedsionków (m.p.) jest związane z dużym ryzykiem wystąpienia incydentów zakrzepowo-zatorowych, wśród których najczęstszym powikłaniem są udary mózgu. W konsekwencji większość wniosków dotyczących korelacji migotania przedsionków z zatorowością opiera się na ocenie stanu klinicznego chorych z udarem niedokrwiennym mózgu. Natomiast zdarzenia zatorowe w przebiegu m.p. prowadzące do niedokrwienia kończyn lub narządów wewnętrznych są rzadziej rozpoznawane. W literaturze niewiele jest danych dotyczących tego rodzaju powikłań i dlatego problem ten jest często niedoceniany przez klinicystów. Migotanie przedsionków jest rozpoznawane w 60–95% przypadków wśród pacjentów operowanych z powodu ostrego niedokrwienia kończyn, występuje u 31% pacjentów z embolizacją tętnicy śledzionowej, u 55% chorych z ostrym niedokrwieniem nerki oraz u 47% pacjentów z niedokrwieniem krezki. W związku z tym m.p. powinno być rozważane jako wiodąca przyczyna zatorowości obwodowej. Incydenty zakrzepowo-zatorowe do tętnic obwodowych występujące w przebiegu m.p. wiążą się z poważnymi następstwami klinicznymi, w tym dużym ryzykiem zgonu. W artykule przedstawiono przegląd aktualnych danych dotyczących związku migotania przedsionków z niedokrwieniem kończyn oraz narządów trzewnych

Key words

atrial fibrillation, thromboembolism, limb, organ ischemia.

Słowa kluczowe

migotanie przedsionków, powikłania zakrzepowo-zatorowe, niedokrwienie kończyn/narządów.

References (34)

  1. Heeringa J, Kuip DAM, Hofman A, Kors J, Herpen G, Stricker BHCh, Stijnen T, Lip GYH, Witteman JCM: Prevalence, incidence and lifetime risk of atrial fibrillation: the rotterdam study. Eur Heart J 2006, 27, 949–953.
  2. Lloyd-Jones DM, Wang TJ, Leip EP, Larson MG, Levy D, Vasan RS, D’Agostino RB, Massaro JM, Beiser A, Wolf PA, Benjamin EJ: Lifetime risk for development of atrial fibrillation: the Framingham Heart Study. Circulation 2004, 110, 1042–1046.
  3. Camm J, Kirchhof P, Lip GYH, Schotten U, Savelieva I, Ernst S, Van Gelder, Al-Attar N, Hindricks G, Prendergas B, Heidbuchel H, Alfieri O, Angelini A, Atar D, Colonna P, Caterina R, Sutter J, Goette A, Gorenek B, Heldal M, Hohloser SH, Kolh P, Le Heuzey JY, Ponikowski P, Rutten FH: Guidelines for the Management of Patients with Atrial Fibrillation, European Society of Cardiology 2010.
  4. Ciocârlie T, Avram R, Pârv F, Mogą V, Balint M, Avram I, Corlan A: Embolic risk in atrial fibrillation. J Exp Med Surg res 2010, 4, 291–294.
  5. Fang MC, Singer DE, Chang Y, Hylek EM, Henault LE, Jensvold NG, Go AS: Gender differences in the risk of ischemic stroke and peripheral embolism in atrial fibrillation: the Anticoagulation and risk factors In Atrial fibrillation (ATrIA) study. Circulation 2005, 20, 1687–1691.
  6. Gosk-Bierska I: Znaczenie płytek krwi w patogenezie obwodowych powikłań zakrzepowo-zatorowych u chorych z migotaniem przedsionków. Wrocław: Akademia Medyczna, 2010, 89 s. (rozprawy Habilitacyjne Akademii Medycznej we Wrocławiu, 1/2010).
  7. Frost L, Engholm G, Johnsen S, Moller H, Henneberg EW, Husted S: Incident thromboembolism in the aorta and the renal, mesenteric, pelvic, and extremity arteries after discharge from the hospital with a diagnosis of atrial fibrillation. Arch Intern Med 2001, 161, 272–276.
  8. McBane RD, Hodge DO, Wysokinski WE: Clinical and echocardiographic measures governing thromboembolism destination in atrial fibrillation. J Thromb Haemost 2008, 99, 951–955.
  9. Zapolski T, Wysokiński A: Importance of atrial fibrillation as a cause of thromboembolism. Pol Prz Kardiol 2010, 12, 45–54.
  10. Ammash N, Konik EA, McBane RD, Chen D, Tange JI, Grill DE, Herges RM, McLeod TG, Friedman PA, Wysokinski WE: Left Atrial Blood Stasis and von Willebrand Factor–ADAMTS13 Homeostasis in Atrial Fibrillation. Arterioscler Thromb vasc Biol 2011, 31, 2760–2766.
  11. Gosk-Bierska I, McBane R, McLeod TG, Wysokinski WE: Unique Atrial Fibrillation Subpopulations: Thromboembolic Destination Predicts recurrence rates and Survival. Circulation 2009, 120, S1150.
  12. Lorentzen JE, Roder OC, Buchard Hansen HJ: Peripheral embolism. A follow-up of 130 consecutive patients submitted to embolectomy. Acta Chir Scand 1980, 502, 111–116.
  13. Connett MC, Murray DH, Jr, Wenneker WW: Peripheral arterial emboli. Am J Surg 1984, 148, 14–19.
  14. Korzets Z, Plotkin E, Bernheim J, Zissin RŁ: The Clinical Spectrum of Acute renal Infarction. Isr Med Assoc J 2002, 4, 781–784.
  15. Kansal S, Feldman M, Cooksey S, Patel S: renal Artery Embolism: A Case report and review. J Gen Intern Med 2007, 23, 644–647.
  16. Ravipati M, Katragadda S, Go B, Zarling EJ: Acute Mesenteric Ischemia: A Diagnostic Challenge in Clinical Practice. Pract Gastroenterol 2011, 35–43.
  17. Budzyński J, Wasielewski M, Wiśniewska J, Suppan K, Pulkowski: Acute mesenteric ischaemia – Is this the time for 24-h angiographic service? The role for endovascular therapy. Acta Angiologica 2011, 17, 237–250.
  18. Conen D, Osswald S, Albert CM: Epidemiology of atrial fibrillation. Swiss Med Wkly 2009, 139, 346–352.
  19. Benjamin EJ, Wolf PA, D’Agostino RB, Silbershatz H, Kannel WB, Levy D: Impact of Atrial Fibrillation on the risk of Death: The Framingham Heart Study. Circulation 1998, 98, 946–952.
  20. Wolf PA, Abbott RD, Kannel WB: Atrial fibrillation as an independent risk factor for stroke: the Framingham Study. Stroke 1991, 22, 983–988.
  21. Petty GW, Brown RD, Whisnant JP, Sicks JD, Fallon WM, Wiebers DO: Ischemic stroke subtypes: a populationbased study of functional outcome, survival, and recurrence. Stroke 2000, 31, 1062–1068.
  22. Anderson CS, Jamrozik KD, Broadhurst RJ, Stewart-Wynne EG: Predicting survival for 1 year among different subtypes of stroke: result from the Perth Community Stroke Study. Stroke 1994, 25, 1935–1944.
  23. Barretto PCA, Nobre MRC, Mansur AJ, Scipioni A, Ramires JA F: Peripheral Arterial Embolism. report of Hospitalized Cases. Arq Bras Cardiol 2000, 74, 324–327.
  24. Cambria R P, Abbott WM: Acute arterial thrombosis of the lower extremity. Its natural history contrasted with arterial embolism. Archiv Surgery 1984, 119, 784–787.
  25. Vohra R, Zahrani H, Lieberman DP: Factors affecting limb salvage and mortality in patients undergoing femoral embolectomy. JrCSE 1991, 36, 213–215.
  26. Silvers LW, Royster TS, Mulcar RJ: Peripheral arterial emboli and factors in their recurrence rate. Ann Surg 1980, 192, 232–236.
  27. Hazanov N, Attali M, Somin M, Beilinson N, Goland S, Katz M, Malnick SDH: Splenic Embolus: 13 Cases from a Single Medical Department. Isr Med Assoc 2006 8, 94–97.
  28. Wei CC, Chiu CZ: Atrial fibrillation and splenic infarction presenting with unexplained fever and persistent abdominal pain – a case report and review of the literature. Acta Cardiol Sin 2012, 28, 157–160.
  29. Antopolsky M, Hiller N, Salameh S, Goldshtein B, Stalnikowicz R: Splenic infarction: 10 years of experience. Am J Emerg Med 2009, 27, 262–265.
  30. Hazanov N, Somin M, Attali M, Beilinson N, Thaler M, Mouallem M, Maor Y, Zaks N, Malnick S: Acute renal Embolism: Forty-Four Cases of renal Infarction in Patients With Atrial Fibrillation. Medicine 2004, 83, 292–299.
  31. Rhee H, Song SH, Lee DW, Lee SB, Kwak IS, Seong EY: The significance of clinical features in the prognosis of acute renal infarction: single center experience. Clin Exp Nephrol 2012, 16, 611–616.
  32. Nasser NJ, Abadi S, Azzam ZS: Acute renal infarction from a cardiac thrombus. Nat Clin Pract Nephrol 2007, 3, 631–635.
  33. Menke J, Lüthje L, Kastrup A, Larsen J: Thromboembolism in Atrial Fibrillation. Am J Cardiol 2010, 105, 502– 510.
  34. Acosta S, O¨gren M, Sternby N-H, Bergqvist D, Bjo¨rck M: Fatal nonocclusive mesenteric ischaemia: population-based incidence and risk factors. J Intern Med 2006, 259, 305–313.
© Wroclaw Medical University