Advances in Clinical and Experimental Medicine

Title abbreviation: Adv Clin Exp Med
JCR Impact Factor (IF) – 2.1 (5-Year IF – 2.0)
Journal Citation Indicator (JCI) (2023) – 0.4
Scopus CiteScore – 3.7 (CiteScore Tracker 3.8)
Index Copernicus  – 171.00; MNiSW – 70 pts

ISSN 1899–5276 (print)
ISSN 2451-2680 (online)
Periodicity – monthly

Download original text (EN)

Advances in Clinical and Experimental Medicine

2013, vol. 22, nr 5, September-October, p. 667–673

Publication type: original article

Language: English

Clinical Picture of Classical, Atypical and Silent Celiac Disease in Children and Adolescents

Obraz kliniczny choroby trzewnej klasycznej, atypowej i utajonej u dzieci i młodzieży

Barbara Iwańczak1,A,C,D,E,F, Krzysztof Matusiewicz1,B,C,D,F, Franciszek Iwańczak1,A,B,D,E,F

1 Department of Pediatrics, Gastroenterology and Nutrition, Wroclaw Medical University, Poland

Abstract

Background. Celiac disease is a frequent disease of the alimentary tract in children. Clinical presentation of the disease is variable and depends on type of the disease.
Objectives. The aim of the study was an analysis of clinical findings, selected laboratory features and coexisting diseases in children and adolescents with celiac disease.
Material and Methods. Material of the study comprised a series of 78 children aged 8 months – 13 years. Celiac disease was diagnosed basing on clinical symptoms, histological studies of intestinal specimens and positive serologic tests (EmA, TG2).
Material and Methods. Results.
Results. Classical celiac disease was diagnosed in 40 children (51.3%), atypical celiac disease in 26 children (33.3%) and silent celiac disease in 12 children (15.4%). The most frequent clinical symptoms of classical form of celiac disease were chronic diarrhea (90.0%), recurrent abdominal pain (70.0%), development retardation (65%), hypocholesterolemia (35.0%) and IgA deficiency (22.5%). In atypical form of the disease dominated the following symptoms: recurrent abdominal pain (76.9%), failure to thrive (38.4%), short stature (42.3%), anemia (15.3%), hypertransaminasemia (11.5%), food allergy (19.2%) and thyroid diseases (11.5%). In silent celiac disease hypercholesterolemia was present in 33.3%, hypertriglycerydemia in 16.6%, type 1 diabetes in 50%, and celiac disease in parents or siblings in 33.3%.
Conclusion. Classical celiac disease is the most frequently diagnosed clinical form of the disease. Silent celiac disease occurs frequently in children with type 1 diabetes mellitus whose parents or siblings have celiac disease. Frequent diagnosis of atypical and silent forms of celiac disease is an indication to serological examination in children with unclear clinical picture and genetic predisposition.

Streszczenie

Cel pracy. Objectives.
Wprowadzenie.Choroba trzewna jest częstą chorobą przewodu pokarmowego u dzieci. Obraz kliniczny choroby jest zróżnicowany i zależny od postaci klinicznej.
Cel pracy. Ocena objawów klinicznych, wybranych parametrów biochemicznych oraz chorób współistniejących.
Materiał i metody. Badaniem objęto 78 dzieci w wieku od 8 miesięcy do 13 lat. Choroba trzewna była rozpoznana na podstawie objawów klinicznych, oceny histopatologicznej kosmków jelitowych i obecności przeciwciał w surowicy (EmA, tTG).
Wyniki. Klasyczną chorobę trzewną rozpoznano u 40 dzieci (51,3%), atypową u 26 (33,3%), a postać utajoną u 12 (15,4%). Choroba trzewna klasyczna charakteryzowała się przede wszystkim: przewlekłą biegunką (90,0%), nawracającym bólem brzucha (75%), upośledzonym rozwojem fizycznym (65,0%), powiększonym obwodem brzucha (42,5%), hipertransaminazemią (40,0%), hipocholesterolemią (35,0%) oraz niedoborem IgA (22,5%). W chorobie trzewnej atypowej dominowały bóle: brzucha (76,9%), upośledzenie rozwoju fizycznego (38,4%), niski wzrost 42,3%) oraz u części dzieci niedokrwistość (15,3%), hipertransaminazemia (11,5%), alergia pokarmowa (19,2%), choroby tarczycy (11,5%). W chorobie trzewnej utajonej stwierdzono: hipercholesterolemię (33,3%), hipertrójglicerydemię (16,6%), cukrzycę typu 1 (50%) i chorobę trzewną u rodziców lub rodzeństwa (33,3%).
Wnioski. Choroba trzewna klasyczna jest najczęściej rozpoznawaną postacią. Choroba trzewna utajona występuje często u dzieci chorych na cukrzycę typu 1 oraz u dzieci rodziców lub rodzeństwa chorującego na celiakię. Częste rozpoznawanie postaci atypowej i utajonej przemawia za prowadzeniem badań serologicznych w kierunku choroby trzewnej u dzieci z niejasnym obrazem choroby oraz u dzieci predysponowanych genetycznie.

Key words

celiac disease: classical, atypical, silent, children.

Słowa kluczowe

choroba trzewna klasyczna, atypowa, utajona, dzieci.

References (26)

  1. Husby S, Koletzko S, Korponay-Szabo IR, Marin ML, Phillips A, Shamir R, Troncone R, Gersiepen K, Branki D, Catassi C, Lelgeman M, Mäki M, Ribes-Koninckx C, Ventura A, Zimmer KP: ESPGHAN guidelines for the diagnosis of coeliac disease in children and adolescents. An evidence – based approach. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2012, 54, 136–160.
  2. Hill ID, Dirks MH, Liptath GS: Guideline for the diagnosis and treatment of celiac disease in children: recommendations of the North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition. J Pediatr Gatroenterol Nutr 2005, 40, 1–19.
  3. AGA Institute Medical Position Statment on the Diagnosis and Managament of celiac Disease. Gastroenterology 2006, 131, 1977–1980.
  4. Rewers M: Epidemiology of coeliac disease: what are the prevalence incidence and progression of celiac disease? Gastroenterology 2005, 128 (apr.) suppl. 1, s47–s51.
  5. revised criteria for doagnosis of coeliac disease. report of Working Group of European Society of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. Arch Dis Child 1990, 65, 909–911.
  6. Hill ID, Dirks MH, Liptath GS: Guideline for the diagnosis and treatment of celiac disease in children. recommendations of the North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition. J Ped Gastroent Nut 2005, 40, 1–19.
  7. Marsh MN, Crowe PT: Morphology of the mucosal lesion in gluten sensitivity. Bailleres Clin Gastroenterol 1995, 9, 273–293.
  8. Oberhuber G, Granditsch G, Vogelsang H: The histopatology of coeliac disease: time for a standardized report scheme for pathologistis. Eur J Gastroenterol Hepatol 1999, 11, 1185–1194.
  9. Matusiewicz K, Iwańczak B, Iwańczak F: Anti-tissue transglutaminase antibodies in dependence on villous atrophy in children with celiac disease. Gastroenterol Pol 2002, 9, 109–115.
  10. Palczewska I, Niedźwiecka Z: Percentile scale of somatic development of children and younrsters. Instytut Matki i Dziecka, Warsaw, 1999.
  11. Catassi C, Fasano A: Pediatrics and celiac disease. Gastroenterol Hepatol 2008, 77–80.
  12. Frangou CH: Environmental factors examined in celiac. Gastroenterol Endoscopy News 2001, 62, 11, 1–7.
  13. Norris JM, Barriga K, Hoffenberg EJ, Taki I, Miao D, Haas JE, Emery LM, Sokol RJ, Erlich HA, Eisenbarth GS, Rewers M: risk of celiac disease autoimmunity and timing of gluten introduction in the diet of infants at increased risk of disease. JAMA 2005, 293, 2343–2351.
  14. Akobeng AK, Ramanan AV, Buchan I, Heller RF: Effect of breast feeding on risk of coeliac disease: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Arch Dis Child 2006, 91, 39–43.
  15. Decker E, Engelmann G, Findeisen A, Gerner P, Laass M, Ney D, Posovszky C, Hoy L, Hornef MW: Cesarean delivery is associated with celiac disease but not inflammatory bowel disease in children. Pediatrics 2010, 125, 1433–1440.
  16. Mårild K, Stephansson O, Montgomery S, Murray JA, Ludvigsson JF: Pregnancy outcome and risk of celiac disease in offspring: a nationwide case-control study. Gastroenterology 2012, 142, 39–45.
  17. Decker E, Hornef M, Stockinger S: Cesarean delivery is associated with celiac disease but not inflammatory bowel disease in children. Gut Microbes 2011, 2, 91–98.
  18. Stene LC, Honeyman MC, Hoffenberg EJ, Haas JE, Sokol RJ, Emery L, Taki I, Norris JM, Erlich HA, Eisenbarth GS, Rewers M: rotavirus infection frequency and risk of celiac disease autoimmunity in early childhood: a longitudinal study. Am J Gastroenterol 2006, 101, 2333–2340.
  19. Kuloglu Z, Kirsachoglu CT, Kansu A, Eusari A, Girgin N: Celiac disease: presentation of 109 children. Yonsei Med J 2009, 50, 617–623.
  20. Grzybowska-Chlebowczyk U, Woś H, Więcek KS, Kajar M, Szymańska M, Staszewska-Kwak A, Piątkowska M, Gałka M: The contemporary clinical picture of the celiac disease in children. Pol Merk lek 2005, 103, 49–53.
  21. Szaflarska-Popławska A: liver injury in coeliac disease – own study and review of the literature. Przegl Gastroenterol 2011, 6, 4, 259–266.
  22. Agostoni C, Decsi T, Fewtrell M, Goulet O, Kolacek S, Koletzko B, Michaelsen KF, Moreno L, Puntis J, Rigo J, Shamir R, Szajewska H, Turck D, van Goudoever J, ESPGHAN Committee on Nutrition: Complementary feeding: a commentary by the ESPGHAN Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2008, 46, 1, 99–110.
  23. Iwańczak B, Mowszet K, Waszczuk E, Szlachcic A, Paradowski L: Clinical differences of Celiac Disease in Schoolchildren and Adults. Adv Clin Ex Med 2009, 18, 2, 153–158.
  24. Iwanicka Z, Iwańczak F, Wąsikowa R, Iwańczak B, Salmonowicz B: The incidence of coeliac disease in children with type 1 diabetes mellitus. Diabetol Pol 2001, 8, 278–281.
  25. Kaniewska M, Rydzewska G: Celiac disease in adults – pathogenesis, clinical manifestations, coexistens with inflammatory bowel disease and other diseases with immunological background. Przegl Gastroenterol 2009, 4, 173–177.
  26. Grzęda-Adamek Z, Kalicka-Kasperczyk A, Starzyk J, Fyderek K: Is sereening test for celiac disease in children with autoimmune thyroid disease justified? Pediatr Współcz Gastroenterol Hepatol Żyw Dziec 2008, 10, 125–128.
© Wroclaw Medical University