Abstract

Objectives. The aim of this study was to evaluate the efficacy and safety of leflunomide in patients with active rheumatoid arthritis (RA).
Material and Methods. The study included 100 patients (88 women and 12 men) with rheumatoid arthritis (RA). The mean age was 46.5 years and the mean duration of the disease was 10.3 years. The inclusion criteria were a Disease Activity Score (DAS28) of over 3.2, and contraindications to methotrexate or failure of treatment with methotrexate for at least 3 months. The patients that were enrolled in the study had developed lesions of various grades according to the Steinbrocker Radiological Classification. Leflunomide was administered at a dose of 20 mg per day for the whole observation period. During the monitoring appointments the duration of morning stiffness, pain and disease activity were evaluated on a visual analogue scale (VAS), as well as the number of tender and swollen joints and the DAS28 score. In compliance with the leflunomide therapy protocol, the following control tests were performed: erythrocyte sedimentation rate (ESR), C-reactive protein (CRP), hematology, creatinine and liver function tests. Safety assessment included monitoring of adverse events and laboratory test results.
Results. During the one-year monitoring period significant improvements were noted in 68% of the patients, expressed as a decrease of 1.2 or more in their DAS28 scores. DAS28 > 0 < 1.2 was achieved in a further 18% of the patients. No improvement was reported by 14% of the subjects. In one year of treatment leflunomide was effective in 74% of the patients with active RA. The most marked clinical improvement in the DAS28 index was noted between the third and sixth months of treatment. In the next six months ESR, CRP and DAS28 scores continued to decline steadily, but the differences were not as clear as those recorded in the previous time period.
Conclusion. The most commonly observed adverse events were related to the gastrointestinal tract (i.e. diarrhea and periodic increases in liver function tests), and reported hair loss. Mild to moderate adverse events were observed in 19% of the patients; they resolved spontaneously or in response to medication, and were not a reason for discontinuing therapy in any of the cases.

Streszczenie

Cel pracy. Ocena skuteczności i bezpieczeństwa leflunomidu podczas rocznej obserwacji pacjentów chorych na aktywne reumatoidalne zapalenie stawów (r.z.s.), spełniających kryteria zarówno ACR z 1987 r., jak i Narodowego Funduszu Zdrowia przed włączeniem do programu terapeutycznego.
Materiał i metody. Do badania włączono 100 pacjentów (88 kobiet i 12 mężczyzn) chorych na r.z.s. Średni wiek wynosił 46,5 lat, a średni czas trwania choroby wyniósł 10,3 lat. Kryteria włączenia były następujące: aktywność choroby wyrażona za pomocą DAS28 > 3,2; przeciwwskazania do metotreksatu lub niepowodzenie leczenia metotreksatem przez co najmniej 3 miesiące. Pacjenci uczestniczący w badaniu, którzy zostali zakwalifikowani, byli w różnych okresach choroby ze względu na kryteria Steinbrockera. Leflunomid był podawany w dawce 20 mg/dobę przez cały okres obserwacji. Podczas badań kontrolnych oceniano: czas trwania sztywności porannej, ból i aktywność choroby według wizualnej skali analogowej (VAS), liczba bolesnych i obrzękniętych stawów oraz DAS28. Według programu NFZ przeprowadzono następujące badania kontrolne: OB, CRP, hematologii, kreatyniny i prób wątrobowych. Przeprowadzono również ocenę bezpieczeństwa, w tym monitorowanie zdarzeń niepożądanych oraz wyników badań laboratoryjnych.
Wyniki. Podczas jednego roku obserwacji nastąpiła znaczna poprawa wyrażona przez DAS28 > 1,2; odnotowano ją u 68% pacjentów. Ponadto zmianę w DAS28 > 0 < 1,2 uzyskano również u 18% pacjentów. W przypadku 14% badanych nie odnotowano poprawy. Leflunomid był skuteczny podczas jednego roku leczenia u 74% pacjentów z aktywną postacią r.z.s. Najbardziej widoczną poprawę kliniczną mierzoną wskaźnikiem DAS28 odnotowano między 3. a 6. miesiącem leczenia. W ciągu kolejnych 6 miesięcy OB, CRP i wartości wskaźnika DAS28 systematycznie spadały, różnice nie były jednak tak widoczne jak w poprzednim okresie.
Wnioski. Do najczęściej obserwowanych działań niepożądanych należały te związane z przewodem pokarmowym, np. biegunka, okresowe zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, zgłoszono również wypadanie włosów. Działania niepożądane (łagodne i umiarkowane) zaobserwowano u 19% pacjentów, ustępowały samoistnie lub po zastosowaniu leków i nigdy nie były powodem przerwania leczenia.