Advances in Clinical and Experimental Medicine

Title abbreviation: Adv Clin Exp Med
JCR Impact Factor (IF) – 1.736
5-Year Impact Factor – 2.135
Index Copernicus  – 168.52
MEiN – 70 pts

ISSN 1899–5276 (print)
ISSN 2451-2680 (online)
Periodicity – monthly

Download original text (EN)

Advances in Clinical and Experimental Medicine

2011, vol. 20, nr 2, March-April, p. 187–197

Publication type: original article

Language: English

Analysis of State of the Oral Cavity in Schizophrenic Inpatients Treated with Atypical and Classical Neuroleptics

Analiza stanu jamy ustnej chorych na schizofrenię leczonych psychiatrycznie w warunkach szpitalnych neuroleptykami atypowymi i klasycznymi

Marta Tanasiewicz1,, Małgorzata Skucha-Nowak1,, Anna Greń2,, Robert T. Hese3,, Henryk Twardawa1,, Piotr Gorczyca3,

1 Department of Conservative Dentistry with Endodontics, Medical University of Silesia, Bytom, Poland

2 Student of a full-time PhD course at the Medical Department in the Medical and Dentistry Division in Zabrze, part of the Medical University of Silesia in Katowice, Poland

3 Chair and Clinical Psychiatric Ward at the Medical Department in the Medical and Dentistry Division in Zabrze, part of the Medical University of Silesia in Katowice, Tarnowskie Góry, Poland

Abstract

Background. Schizophrenic disturbances are a group of disorders that influence approximately one percent of the overall population. The symptoms of schizophrenia can be divided into several groups. There are positive symptoms and negative symptoms, general psychopathological symptoms and disintegration or disorganization symptoms. As far as dental healthcare is concerned, that group of patients has serious problems with improper hygiene of the oral cavity. Additionally, those patients are usually not concerned about their own state of health.
Objectives. Assessment of state of the oral cavity in schizophrenic inpatients treated with atypical and classical neuroleptics and its comparison with a healthy group; assessment of the efficiency of pro-hygienic activities conducted in the researched groups and the control group.
Material and Methods. The research group was comprised of patients of the Psychiatric Clinical Ward of the Medical University of Silesia (MUS) in Tarnowskie Góry, Poland. The research group was comprised of 100 schizophrenics (male and female), treated with atypical (group 1) and classical neuroleptics (group 2). The control group was comprised of 50 healthy people who did not stay at the hospital and who, during the interview, did not give any information about the possible diagnosis of any physical illness in their cases (group 3). Each group was randomly divided into subgroups 1A, 2A and 3A, where professional hygienic training was provided, and into subgroups 1B, 2B and 3B, where such training was not provided. The patients were assessed for DMFT (decayed, missing, filled and total), OHI (oral hygiene) and API (approximal plaque) indices.
Results. In case of patients from the research group (1 and 2), all components of the DMFT index reached values that indicated a less than satisfactory state of the dentition when compared to the control group. Schizophrenics do not maintain proper hygiene of the oral cavity and can be classified in the highest range that corresponds to the description “bad or average hygiene level”.
Conclusion. Schizophrenics show significantly less interest in hygiene of the oral cavity and the state of their own dentition. Atypical neuroleptics used in the process of pharmacotherapy of schizophrenia can have an advantageous influence on the degree of interest of the treated person on the state of hygiene of their oral cavity. Patients undergoing treatment with classical neuroleptics should be taken under particular care, as the effectiveness of dental hygienic activities in that group, including hygienic training for the oral cavity, is lower than in the group which was treated with atypical neuroleptics.

Streszczenie

Wprowadzenie. Zaburzenia schizofreniczne to grupa schorzeń, która dotyka około 1/100 osób w populacji ogólnej. W schizofrenii wyróżnia się objawy pozytywne, objawy negatywne, ogólne objawy psychopatologiczne i objawy dezintegracyjne. Z punktu widzenia opieki stomatologicznej, w tej grupie chorych wyraźne problemy są związane z nieodpowiednią higieną jamy ustnej, na którą dodatkowy wpływ ma brak zainteresowania chorych własną kondycją.
Cel pracy. Ocena stanu jamy ustnej u chorych na schizofrenię, leczonych psychiatrycznie w warunkach szpitalnych neuroleptykami atypowymi i klasycznymi w porównaniu z grupą osób zdrowych; ocena skuteczności stomatologicznych działań higienizacyjnych przeprowadzanych w grupach badanych i kontrolnej.
Materiał i metody. Grupę badaną stanowili pacjenci Oddziału Klinicznego Psychiatrii SUM w Tarnowskich Górach. Grupa badana obejmowała 100 osób (kobiet i mężczyzn) chorych na schizofrenię leczonych neuroleptykami atypowymi (grupa 1) i klasycznymi (grupa 2). Średnia wieku pacjentów badanych wynosiła 37,5 ± 0,5 lat. Grupę kontrolną stanowiło 50 osób zdrowych (kobiet i mężczyzn), nieprzebywających w warunkach szpitalnych, u których w wywiadzie nie uzyskano informacji na temat rozpoznania chorób psychiatrycznych (grupa 3). Średnia wieku pacjentów grupy kontrolnej wynosiła 39,5 ± 0,5 lat. W każdej grupie u połowy pacjentów losowo podporządkowanych do podgrupy 1A, 2A i 3A przeprowadzono profesjonalny instruktaż higieny. U pacjentów oznaczono wskaźniki PUW, OHI i API.
Wyniki. Wszystkie składowe wskaźnika PUW u pacjentów grupy 1 i 2 osiągnęły wartości wskazujące na mniej zadowalający, w porównaniu z grupą kontrolną, stan uzębienia. U osób chorujących na schizofrenię higiena jamy ustnej jest niewłaściwa; są one klasyfikowane w najwyższym przedziale korelującym z określeniem „higiena zła i średnia”.
Wnioski. Pacjenci chorzy na schizofrenię wykazują mniejsze zainteresowanie higieną jamy ustnej i stanem własnego uzębienia. Neuroleptyki atypowe mają korzystniejszy wpływ na zainteresowanie własną osobą dotyczące higieny jamy ustnej. Szczególną opieką należy objąć pacjentów leczonych neuroleptykami klasycznymi, gdyż w tej grupie skuteczność stomatologicznych działań higienizacyjnych jest mniejsza niż w grupie poddanej terapii neuroleptykami atypowymi.

Key words

schizophrenia, classical neuroleptics, atypical neuroleptics, dental health, oral cavity health

Słowa kluczowe

schizofrenia, neuroleptyki klasyczne, neuroleptyki atypowe, stan jamy ustnej, higiena jamy ustnej

References (22)

  1. Krzystanek M: Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe [In:] Psychiatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa. Eds.: Krupka-Matuszczyk I, Matuszczyk M. SUM, Katowice 2007, first ed., 35–46.
  2. Wichowicz H, Drogoszewska AB: Nieuzasadnione usunięcie wszystkich zębów u 35-letniej osoby chorej na przewlekłą schizofrenię. Czas Stomatol 2004, 57, 366–369.
  3. Chuong R: Schizophrenia. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1999, 88, 526–528.
  4. Al-Hiyasat AS, Khasawneh SF, Khader YS: Tooth Wear Among Psychiatric Patients: Prevalence, Distribution, and Associated Factors. Int J Prosthodontics 2006, 19, 403–409.
  5. Krzystanek M, Krupka-Matuszczyk I: Obserwacja nasilenia objawów negatywnych u pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii leczonych neuroleptykiem atypowym. Probl Med Rodz 2008, 10(4), 63–68.
  6. Horacek J, Bubenikova-Valesova V, Kopecek M, Palenicek T, Dockery C, Mohr P, Hoschl C: Mechanism of action of atypical antipsychotic drugs and the neurobiology of schizophrenia. CNS Drugs 2006, 20(5), 389–409.
  7. Krzystanek M, Krzystanek E, Krupka-Matuszczyk I: Obserwacja występowania akatyzji i późnych dyskinez u pacjentów leczonych olanzapiną – lekiem przeciwpsychotycznym II generacji. Probl Med Rodz 2009, 1(26), 75–79.
  8. Rybakowski JK, Borkowska A: The effect of treatment with risperidone, olanzapine or phentothiazines on cognitive functions in patients with schizophrenia. Int J Psychiatry Clin Pract 2001, 5, 249–256.
  9. Dymkowska W, Stokowska W: Występowanie próchnicy zębów w schorzeniach psychicznych. Czas Stomatol 1976, 6, 497–501.
  10. Person K, Axtelius B, Soderfeldt B, Ostman M: Monitoring oral health and dental attendance in an outpatient psychiatric population. J Psych Mental Health Nurs 2009, 16, 263–271.
  11. Gurbuz O, Alatas G, Kurt E: Prevalence of temporomandibular disorder signs in patients with schizophrenia. J Oral Rehabil 2009, 36, 864–871.
  12. Zusman SP, Ponizovsky AM, Dekel D, Masarwa AS, Ramon T, Natapov L, Grinshpoon A: An assessment of the dental health of chronic institutionalized patients with psychiatric disease in Israel. Spec Care Dent 2010, 30(1), 18–22.
  13. Anttila SS, Knuuttila MLE, Sakki TK: Depressive symptoms favor abundant growth of salivary Lactobacilli. Psychosomatic Med 1999, 61, 508–512.
  14. Anttila SS, Knuuttila MLE, Sakki TK: Relationship of depressive symptoms to edentulousness dental health, and dental health behavior. Acta Odontol Scand 2001, 59, 406–412.
  15. Kurnatowska A, Stankiewicz A: Choroby afektywne a periodontopatie. Stomatol Współcz 2003, 10, 24–27.
  16. McCreadie RG, Stevens H, Henderson J, McCaul R, Filik R, Young G, Sutch G, Kanagaratnam G, Perrington S, McKendrick J, Stephenson D, Burns T: The dental health of people with schizophrenia. Acta Pschiatr Scand 2004, 110, 306–310.
  17. Marques-Vidal P, Milagre V: Are Oral Health Status and Care Associated with Anxiety and Depression? A Study of Portuguese Health Science Students. J Pub Health Dent 2006, 66, 64–66.
  18. Friedlander AH, Marder SR: The psychopathology, medical management and dental implications of schizophrenia. J Am Dent Assoc 2002, 133, 603–610.
  19. Greń A, Tanasiewicz M, Skucha-Nowak M, Twardawa H: Condition of oral cavity at patients staying in environment of psychiatric hospital – preliminary research. Pol J Environ Stud 2010, 19, 6A,112–115.
  20. Sacchetti E, Valsecchi P, Parrinello G: QUERISOLA Group. A randomized, flexible-dose,quasi-naturalistic comparison of quetiapine, risperidone, and olanzapinein the short-term treatment of schizophrenia: the QUERISOLA trial. Schizophr Res 2008, 98(1–3), 55–65.
  21. Meder J, Tyszkowska M, Jarema M, Araszkiewicz A, Szafrański T: Leki przeciwpsychotyczne w praktyce lekarza psychiatry. Leczenie pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii lekoopornej. Psychiatr Pol 2008, 6, 859–873.
  22. Harvey P, Keefe R: Studies of cognitive change in patients with schizophrenia following novel antipsychotic treatment. Am J Psychiatry 2001, 158, 176–184.
© Wroclaw Medical University