Advances in Clinical and Experimental Medicine

Title abbreviation: Adv Clin Exp Med
JCR Impact Factor (IF) – 1.736
5-Year Impact Factor – 2.135
Index Copernicus  – 168.52
MEiN – 70 pts

ISSN 1899–5276 (print)
ISSN 2451-2680 (online)
Periodicity – monthly

Download original text (EN)

Advances in Clinical and Experimental Medicine

2010, vol. 19, nr 2, March-April, p. 203–210

Publication type: original article

Language: English

Parameters of Fibrinolysis in Postmenopausal Women Taking Oral and Transdermal Hormone Replacement Therapy

Parametry układu fibrynolizy u kobiet w okresie pomenopauzalnym stosujących hormonalną terapię zastępczą drogą doustną i przezskórną

Barbara Ruszkowska1,, Sławomir Manysiak2,, Beata Małecka1,, Grażyna Dymek2,, Danuta Rość1,, Grażyna Odrowąż-Sypniewska2,

1 Department of Pathophysiology, Collegium Medicum in Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland

2 Department of Laboratory Medicine, Collegium Medicum in Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland

Abstract

Background. Postmenopausal women constitute approximately 30% of the world’s population. More than a third of the life of contemporary women falls within the period after menopause. Women with considerable sex hormone deficiency should take an exogenous hormone replacement.
Objectives. The aim of the study was to assess selected parameters of fibrinolysis such as tissue plasminogen activator antigen (t-PA Ag), plasminogen activator inhibitor type 1 antigen (PAI-1 Ag), D-dimers, fibrinogen, and antiplasmin (AP) activity in postmenopausal women who were taking oral or transdermal hormone replacement therapy (HRT).
Material and Methods. The study was conducted on 76 healthy nonsmoking postmenopausal women. Forty-six women aged 44–58 years were taking oral (26) or transdermal (20) HRT. The control group consisted of 30 women aged 44–54 years who did not take HRT. The concentrations of t-PA Ag, PAI-1 Ag, D-dimers, and fibrinogen and the activity of AP were determined in plasma.
Results. Women using transdermal HRT had significantly higher concentrations of t-PA Ag and PAI-1 Ag than those taking oral HRT (p < 0.03 and p < 0.0001, respectively) and those of the control group (p < 0.03 and p < 0.02, respectively). AP activity among the women taking oral or transdermal HRT was significantly lower (p < 0.03 and p < 0.05, respectively) than in the control group. A lower concentration of fibrinogen was found in the women taking oral HRT than in the control group (p < 0.05). The average concentrations of D-dimer were similar in all the subjects.
Conclusion. The increased t-PA Ag concentration and decreased antiplasmin activity among the women taking transdermal HRT can indirectly indicate an increased formation of plasmin. The increased PAI-1 Ag concentration in women taking transdermal HRT showed that PAI-1 participated in suppressing increased plasminogenesis. Transdermal HRT is undoubtedly more physiological, but it seems to be less effective if one considers the beneficial influence on hemostasis, although larger trials to confirm these results are needed.

Streszczenie

Wprowadzenie. Kobiety po menopauzie stanowią 30% populacji osób żyjących na ziemi. Ponad 1/3 życia współczesnej kobiety przypada na okres po menopauzie. Kobiety, u których występuje znaczny niedobór hormonów płciowych mogą otrzymywać egzogenną substytucję hormonalną.
Cel pracy. Ocena wybranych parametrów fibrynolizy, takich jak: antygen tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA: Ag), antygen inhibitora aktywatora plazminogenu typu 1 (PAI-1: Ag), D-dimery, fibrynogen oraz aktywność antyplazminy (AP) u kobiet w okresie pomenopauzalnym stosujących hormonalną terapię zastępczą (HTZ) drogą doustną i przezskórną.
Materiał i metody. Badaniami objęto 76 zdrowych, niepalących kobiet po menopauzie. 46 kobiet w wieku 44–58 lat stosowało doustną (26), przezskórną (20) HTZ. Grupę kontrolną stanowiło 30 kobiet w wieku 44–54 lat niestosujących HTZ. Materiałem do badań było osocze cytrynianowe, oznaczono następujące parametry hemostazy: stężenie t-PA: Ag, PAI-1: Ag, stężenie D-dimerów, fibrynogenu i aktywność AP.
Wyniki. W grupie kobiet stosujących HTZ drogą przezskórną uzyskano większe stężenie t-PA: Ag i PAI-1: Ag w porównaniu do grupy kobiet stosujących HTZ drogą doustną. Różnice te były istotne statystycznie (p < 0,03; p < 0,0001 – odpowiednio) i do grupy kontrolnej (p < 0,03; p < 0,02 – odpowiednio). Aktywność AP była mniejsza u kobiet stosujących HTZ drogą doustną i przezskórną w porównaniu do grupy kontrolnej; różnice te były istotne statystycznie (p < 0,03 i p < 0,05 – odpowiednio). W grupie kobiet stosujących HTZ drogą doustną zaobserwowano w porównaniu z grupą kontrolną mniejsze stężenie fibrynogenu (p < 0,05). Nie wykazano różnic w stężeniu D-dimerów w żadnej z badanych grup.
Wnioski. Większe stężenie t-PA: Ag oraz obniżona aktywność AP u kobiet stosujących HTZ drogą przezskórną mogą pośrednio wskazywać na wzmożone tworzenie plazminy. Większe stężenie PAI-1: Ag u kobiet stosujących przezskórną hormonoterapię dowodzi udziału tego inhibitora w kompensacyjnym hamowaniu nasilonej plazminogenezy. Droga przezskórna HTZ, niewątpliwie bardziej fizjologiczna i łagodna, wydaje się jednak mniej skuteczna z punktu widzenia korzystnego wpływu na proces hemostazy, wymaga to jednak potwierdzenia.

Key words

menopause, fibrinolysis, hormone replacement therapy

Słowa kluczowe

menopauza, fibrynoliza, hormonalna terapia zastępcza

References (29)

  1. Stefańczyk L, Owczarek D, Stachowiak G, Stetkiewicz T: Evaluation of fibrinolysis in menopausal women suffering from lower limb deep vein thrombosis. Przegl Menopauz 2004, 3, 73–77.
  2. Żekanowska E, Ruszkowska B: The role of u-PA/u-PAR system in human physiology. Ann Acad Med Bydgost 2004, 18, 27–31.
  3. Cierniewski CS: Progress in knowledge about fibrinolysis regulation. Acta Haemat Pol 1994, 25, 15–25.
  4. Stachowiak G, Stetkiewicz T, Połać I, Sobczuk A, Jędrzejczyk S, Pertyński T: The role of plasminogen activator inhibitor 1 (PAI-1) after menopause – the influence hormonal therapy of his period. Przegl Menopauz 2005, 6, 17–21.
  5. Cioch M, Dmoszyńska A, Hus I: Urokinase-type plasminogen activator (uPA) and urokinase-type plasminogen activator receptor (uPAR) in pathology and prognosis of malignancies. Acta Haemat Pol 1999, 30, 249–256.
  6. Pertyński T, Stachowiak G, Stetkiewicz T: Role of the gynaecologist in preand perimenopausal period. Przegl Menopauza 2007, 2, 63–69.
  7. World Health Organization research on the menopause in the 1990s. Report of a WHO Scientific Group Organ. Technical Report Series, Geneva 1996, 866, 1–107.
  8. Collejon RD, Franceschini AS, Montes BM, Toloi RM: Hormone replacement therapy and hemostasis: Effects in Brazilian postmenopausal women. Maturitas 2005, 52, 249–255.
  9. Pripp U, Eriksson-Berg M, Orth-Gomer K, Schenck-Gustafsson K, Landgren BM: Does body mass index, smoking, lipoprotein levels, surgically induces menopause, hormone replacement therapy, tears since menopause or age affect hemostasis in postmenopausal women? Gender Medicine 2005, 2, 88–95.
  10. Szymański LM, Kessler CM, Ferngall B: Relationship of physical fitness, hormone replacement therapy, and hemostatic risk factors in postmenopausal women. J Appl Physiol 2005, 98, 1341–1348.
  11. Shah MG, Maibach HI: Estrogen and skin. An overview. Am J Clin Dermatol 2001, 2, 143–149.
  12. Wojnowska D, Juszkiewicz-Borowiec M, Chodorowska G: Menopause and skin aging. Post Dermatol Alergol 2006, 3, 149–156.
  13. Barett-Connor E, Stuenkel CA: Hormonal replacement therapy (HRT) – risk and benefits. Inter J Epidem 2001, 30, 423–426.
  14. Pertyński T, Stachowiak G: Choosing the route of drug administration for hormone therapy of the menopausal period – when is it worth to truck tablets for patches? Przegl Menopauz 2006, 5, 323–328.
  15. Pertyński T, Stachowiak G: Transdermal applying of 17β-oestradiol. Is this progress in hormone replacement therapy? Przegl Menopauz 2004, 3, 41–48.
  16. Rydzkowska-Zalewska D, Rość D, Ponikowska I, Michalski A, Graczykowska Kaczorowska A, Rydzkowski M: Plasminogen activators (t-PA and u-PA) and other fibrinolysis parameters in patients with atherosclerosis obliterans and diabetic macroangiopathy. Pol Merk Lek 2001, 65, 414–417.
  17. Post MS, van der Mooren MJ, van Baal WM, Blankenstein MA, Merkus HM, Kroeks MV, Franke HR, Kenemans P, Stehouwer CD: Effects of low-dose oral and transdermal estrogen replacement therapy on hemostatic factors in healthy postmenopausal women: a randomized placebo-controlled study. Am J Obstet Gynecol 2003, 189, 1221–1227.
  18. Kanda N, Watanabe S: Regulatory roles of sex hormones in cutaneous biology and immunology. J Dermatol Sci 2005, 38, 1–7.
  19. Soszka T: Hormone replacement therapy effects on the hemostatic system. Przegl Menopauz 2004, 1, 12–22.
  20. Stachowiak G, Faflik U, Stetkiewicz T, Pertyński T: Cardiovascular diseases in women – impact of the menopausal period. Przegl Menopauz 2006, 6, 382–387.
  21. Juhan-Vague I, Roul C, Alessi MC: Increased plasminogen activator inhibitor activity in non-insulin dependent diabetic patients. Relationship with plasma insulin. Thromb Haemost 1989, 61, 370–373.
  22. Stachowiak G, Owczarek D, Pertyński T: The influence of 17β-oestradiol and norethisterone acetate given transermally and low doses acetylosalicylic acid on some selected parameters of coagulation and fibrinolysis in menopausal women with some risk factors for coronary heart disease. Przegl Menopauz 2006, 3, 159–164.
  23. Stachowiak G, Stetkiewicz T, Jędrzejczyk S, Sobczuk A, Makuła A, Pertyński T: Genetic polymorphisms in coagulation and fibrinolysis systems versus thromboembolic risk of estrogen-progestin therapies in women. Przegl Menopauz 2005, 5, 59–64.
  24. Chandler W, Alessi MC, Aillaud M, Henderson P, Vague P, Juhan-Vague I: Clearance of tissue plasminogen activator (TPA) and TPA/plasminogen activator inhibitor type 1 (PAI-1) complex: relationship to elevated TPA antigen in patients with high PAI-1 activity levels. Circulation 1997, 96, 761–768.
  25. Collen D, Lijnen HR: Molecular basis of fibrinolysis, as relevant for thrombolytic therapy. Thromb Haemost 1995, 74, 167–171.
  26. Takada A, Takada Y, Urano T: The physiological aspects of fibrinolysis. Thromb Res 1994, 76, 1–31.
  27. Saitoh O, Matsumoto H, Sugimori K, Sugi K, Nakagawa K, Miyoshi H, Hirata I, Matsuse R, Uchida K, Ohshiba S: Intestinal protein loss and bleeding assessed by fecal hemoglobin, transferrin, albumin, and alpha-1-antitrypsin levels in patients with colorectal diseases. Digestion 1995, 56, 67–75.
  28. The Writing Group for the PEPI Trial. Effects of estrogen or estrogen/progestin regimes on heart disease risk factors in postmenopausal women. JAMA 1995, 271, 199–208.
  29. Andersen LF, Gram J, Skouby SO, Jespersen J: Effects of hormone replacement therapy on hemostatic cardiovascular risk factors. Am J Obstet Gynecol 1999, 180, 283–289.
© Wroclaw Medical University