Abstract

Background. Mitral valve prolapse (MPV) is characterized by abnormal contractile dislocation of thickened, degenerative mitral valve leaflets towards the left atrium beyond the surface of the valvular ring. Patients with MPV have been described to reveal high plasma levels of catecholamines, increased reactivity to catecholamines, or abnormal regulation of the baroreceptor reflex. Presyncope and syncope have been often described among the symptoms associated with MPV.
Objectives. Evaluating the effect of the passive upright tilt test in patients with MPV on the activation of the autonomic nervous system.
Material and Methods. The study group comprised 15 patients with MPV, 11 women and 4 men aged 42.3 ± 22.1 years, who were diagnosed for recurrent syncope of unknown etiology, with a positive tilt test. The control group consisted of 42 patients with unexplained syncope, 31 women and 11 men aged 45.1 ± 16.0 years, with a positive result of the tilt test, who did not reveal MPV on echocardiographic examination. Timeand frequency−domain analysis of heart rate variability in two 2−min time intervals (after 30 minutes of lying and between 2 and 4 minutes in upright position) was performed in every patient and the following parameters were evaluated: mRR, SDNN, rMSSD, pNN50, TP, LF, HF, and the B balance index.
Results. No statistically significant differences were found in the parameters of heart rate variability in both the timeand the frequency−domain analysis between the investigated groups when comparing the same phases of the investigation. Analysis of the changes within groups under the effect of the tilt test showed that patients in the study group were characterized by significantly shortened mRR and decreased rMSSD, pNN50, while the remaining parameters did not differ. Patients in the control group revealed a significant decrease in all the investigated parameters of timeand frequency−variability of the heart rate.
Conclusion. Patients with vasovagal syncope and MPV in the early stage of the investigation did not reveal any signs of activation of the sympathetic system manifested by decreased heart rate variability; however they developed statistically significant increases in the diastolic blood pressure, what may point to excessive activation of the sympathetic system. Failure to decrease the heart rate variability parameters is the consequence of central activation of the vagus nerve, the mechanism which counteracts excessive increases in blood pressure.

Streszczenie

Wprowadzenie. Wypadanie płatka zastawki mitralnej (MPV) charakteryzuje się nieprawidłowym, skurczowym przemieszczaniem pogrubiałych, zmienionych zwyrodnieniowo płatków mitralnych poza płaszczyznę pierścienia zastawki w kierunku lewego przedsionka. U chorych z MPV opisano duże osoczowe stężenia amin katecholowych, zwiększoną reaktywność na aminy katecholowe lub nieprawidłową regulację odruchu z baroreceptorów. Wśród objawów towarzyszących MPV często występują zasłabnięcia i omdlenia.
Cel pracy. Ocena wpływu biernej pionizacji u chorych z MPV na aktywację autonomicznego układu nerwowego.
Materiał i metody. Do grupy badanej należało 15 chorych z MPV, w tym 11 kobiet i 4 mężczyzn w wieku 42,3 ± 22,1 lat, diagnozowanych z powodu omdleń o niejasnej przyczynie, z dodatnim wynikiem testu pochyleniowego. Do grupy kontrolnej włączono 42 chorych z omdleniami o niejasnej przyczynie, 31 kobiet i 11 mężczyzn w wieku 45,1 ± 16,0 lat, z dodatnim wynikiem testu pochyleniowego, u których w badaniu echokardiograficznym nie stwierdzono cech MPV. U każdego chorego przeprowadzono czasową i częstotliwościową analizę zmienności rytmu serca w dwóch 2−minutowych przedziałach czasowych: po 30 min przebywania w pozycji leżącej oraz między 2. a 4. minutą pionizacji, oceniając: mRR, SDNN, rMSSD, pNN50, TP, LF, HF oraz wskaźnik równowagi B.
Wyniki. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic między wskaźnikami zmienności rytmu serca zarówno uzyskanych w wyniku analizy czasowej, jak i częstotliwościowej między badanymi grupami, porównując wartości w tych samych fazach badania. Analizując zmiany wewnątrzgrupowe pod wpływem pionizacji, stwierdzono u chorych z grupy badanej istotne skrócenie mRR oraz zmniejszenie rMSSD pNN50, a inne wskaźniki nie zmieniły się istotnie. U chorych z grupy kontrolnej stwierdzono istotne zmniejszenie wszystkich ocenianych wskaźników czasowej i częstotliwościowej analizy zmienności rytmu serca.
Wnioski. U chorych z omdleniami wazowagalnymi i MPV we wczesnym okresie badania nie obserwowano aktywacji układu współczulnego objawiającej się zmniejszeniem zmienności rytmu serca, wystąpił jednak istotny statystycznie wzrost ciśnienia rozkurczowego, co może być wyrazem nadmiernej aktywacji układu współczulnego. Brak spadku wskaźników zmienności rytmu serca jest następstwem centralnego pobudzenia nerwu błędnego stanowiącego mechanizm przeciwdziałający nadmiernemu wzrostowi ciśnienia tętniczego.