Advances in Clinical and Experimental Medicine

Title abbreviation: Adv Clin Exp Med
5-Year IF – 2.0, IF – 1.9, JCI (2024) – 0.43
Scopus CiteScore – 4.3
Q1 in SJR 2024, SJR score – 0.598, H-index: 49 (SJR)
ICV – 161.00; MNiSW – 70 pts
Initial editorial assessment and first decision within 24 h

ISSN 1899–5276 (print), ISSN 2451-2680 (online)
Periodicity – monthly

Download original text (PL)

Advances in Clinical and Experimental Medicine

2007, vol. 16, nr 1, January-February, p. 123–133

Publication type: review article

Language: Polish

Wpływ wybranych składników odżywczych pożywienia na funkcjonowanie układu odpornościowego Cz. II. Immunomodulacyjne działanie witamin i pierwiastków śladowych na organizm człowieka

The influence of Chosen Nutrients on Immune System Functioning Part II. Immunomodulatory Effects of Vitamins and Trace Elements on the Human Body

Monika Krzysik1,, Jadwiga Biernat1,, Halina Grajeta1,

1 Katedra i Zakład Bromatologii Akademii Medycznej we Wrocławiu

Streszczenie

Niedobory witamin, karotenoidów i pierwiastków śladowych w diecie mogą zaburzać odpowiedź immunologiczną organizmu. Oddziaływanie mikroelementów i witamin na układ odpornościowy jest wielokierunkowe. Niedostateczna podaż witaminy A z pożywieniem może prowadzić do dysfunkcji limfocytów, suplementacja karotenoidami natomiast może wpływać na wzrost aktywności komórek NK (natural killers) i stymulować do działania cząsteczki sygnałowe. Niedobory witaminy C i E w organizmie skutkują zmniejszoną odpornością na infekcje, co przejawia się upośledzeniem aktywności fagocytów. Witamina E ma działanie przede wszystkim antyoksydacyjne i stabilizuje błony komórkowe, natomiast witamina C zwiększa liczbę limfocytów CD4+ i CD8+ we krwi obwodowej oraz stymuluje migrację makrofagów. Z immunosupresyjnym działaniem witaminy D3 są związane pozytywne, w fazie eksperymentalnej, wyniki leczenia chorób o podłożu autoimmunologicznym. Przy niedostatecznej podaży z dietą pirydoksyny, kwasu pantotenowego i foliowego może dojść do upośledzenia odporności komórkowej i humoralnej. Pierwiastki śladowe wywierające wpływ na układ immunologiczny to przede wszystkim cynk, selen i żelazo. Cynk jako kofaktor tymuliny wpływa bezpośrednio na produkcję, dojrzewanie i aktywność leukocytów.

Abstract

Deficiency of vitamins, carotenoids and trace elements in diet may impair the immunological responsiveness of organism. Micronutrients effect on immune system in multiple ways. Inadequate supply of vitamin A with diet may lead to lymphocyte dysfunction, whereas carotenoids supplementation may enhance the activity of natural killer cells and stimulate the production of various cytokines. Deficiencies of C and E vitamins in organism decrease inflammatory response and cause the phagocyte activity dysfunction. Vitamin E provides important antioxidants protection of cell membranes, vitamin C increases the number of CD4+ and CD8+ lymphocyte subpopulations in peripheral blood and stimulates macrophage migration. The research on immunosuppressing activity of vitamin D3 gives, in experimental phase, positive results in treatment of autoimmune diseases. Insufficient vitamin B supplementation in diet may impair humoral and cell−mediated immunity. Zinc, iron and selenium deficiencies may also impair immune response and lead to frequent infections. Zinc, for example, as a thymulin cofactor, directly effects the production, maturation and function of leucocytes.

Słowa kluczowe

witaminy, cynk, selen, żelazo, układ immunologiczny

Key words

vitamins, zinc, selenium, ferrum, immune system

References (34)

  1. Langseth L: Nutrition and immunity in man. ISLI Europe Concise Monographs 1999, 1–26.
  2. Jialal I, Devaraj S, Kaul N: The effect of α−tocopherol on monocyte proartherogenic acyivity. J Nutr 2001, 131, 389S–394S.
  3. Mocchegiani E, Veccia S, Ancarani F, Scalise G, Fabris N: Benefit of oral zinc supplementation as an adjunct to zidovudine (AZT) therapy against opportunistic infection in AIDS. Int J Immunopharmacol 1995, 17, 719–727.
  4. Wellinghausen N, Kern WV, Jöchle W, Kern P: Zinc serum level in human deficiency virus infected patients in relation to immunological status. Biol Trace Elem Res 2000, 73, 79–89.
  5. Gawęcki J, Hryniewiecki L: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000.
  6. Semba RD: Vitamin A and immunity to viral, bacterial and protozoan infections. Proc Nutr Soc 1999, 58, 719–727.
  7. Hughes DA: Effects of dietary antioxidants on immune function of middle – aged adults. Proc Nutr Soc 1999, 58, 79–84.
  8. Benedich A: Micronutrients in woman’s health and immune function. Nutr 2001, 17, 858–867.
  9. Hughes DA: Dietary carotenoids and human immune function. Nutr 2001, 17, 823–827.
  10. Hughes DA: Effects of carotenoids on human immune function. Proc Nutr Soc 1999, 58, 713–718.
  11. Fuller CJ, Faulkner H, Benedich A, Parker RS, Roe PA: Effect of beta−carotene supplementation on photosuppression on delayed−type hypersensitivity in normal young men. Am J Clin Nutr 1992, 56, 684.
  12. Santos MS, Leka LS, Ribaya−Mercado JD: Shortand long−term beta−carotene supplementation do not influence T cell – mediated immunity in healthy elderly persons. Am J Clin Nutr 1997, 66, 917.
  13. Prabhala RH, Watson RR, Plezia PM, Alberts DS: Effect of beta−carotene on lymphocyte subpopulations in elderly humans: evidence for a dose−response relationship. Am J Clin Nutr 1991, 53, 90–94.
  14. Bhaskaram P: Immunobiology of mild micronutrient deficiencies. Br J Nutr 2001, 85, S75–S80.
  15. Szponar L, Respondek W: Żywienie a aktywność układu immunologicznego. Żyw Żyw Zdr 1999, 1, 56–76.
  16. Azaïs-Braesco V, Pascal G: Vitamin A in pregnancy: requirements and safety limits. Am J Clin Nutr 2000, 71, 5, 1325–1333.
  17. West K, Katzy J, Kharty SK, Lecler SE, Pradian EK, Srestha SR, Connor PB, Dati SM, Christian P, Pokhrel RP, Sommer A: Double blind cluster randomized trial of low dose supplementation with vitamin A or β−carotene on mortality related to pregnancy in Nepal. Br Med J 1999, 7183, 570–575.
  18. Lee Ch−YJ, Wan F: Vitamin E supplementation improves cell – mediated immunity and oxidative stress of Asian men and women. J Nutr 2000, 130, 2932–2937.
  19. Pallast EG, Schouten EG, De Waart FG, Fonk HC, Doekes G, Von Blomberg MB, Kok FJ: Effects of 50 – and 100 mg vitamin E supplements on cellular immune function in noinstitutionalized elderly persons. Am J Clin Nutr 1999, 69, 6, 1273–1281.
  20. Lesourd B, Mazari L: Nutrition and immunity in the elderly. Proc Nutr Soc 1999, 58: 685–695.
  21. Meydani SN, Barklumb MP, Lui S, Meydani N, Miller RA: Vitamin E supplementation enhances cell−mediated immunity in healthy elderly. Am J Clin Nutr 1990, 52, 557–563.
  22. Van Etten E, Dacallonne B, Mathieu Ch: 1,25–dihydroxycholecalciferol: endocrinology meets the immune system. Proc Nutr Soc 2002, 61, 375–380.
  23. Deluca HF, Cantorna MT: Vitamin D: its role and uses in immunology. FASEB J 2001, 15, 2579–2585.
  24. Hayes CE: Vitamin D: a natural inhibitor of multiple sclerosis. Proc Nutr Soc 2000, 59, 531–535.
  25. Jeng KC, Yang CS, Siu WY, Tsai YS, Liao WJ, Kuo JS: Supplementation with vitamins C and E enhances cytokine production by peripheral blood mononuclear cells in healthy adults. Am J Clin Nutr 1996, 64, 960–965.
  26. Duthie SJ, Hawdon A: DNA instability (strand breakage, uracil misincorporation, and defective repair) is increased by folic acid depletion in human lymphocytes in vitro. FASEB J 1998, 12, 1491–1497.
  27. Namazi MR: Nicotinamide: a potential addition to anti−psoriatic weaponry. FASEB J 2003, 17, 1377–1379.
  28. Borzęcki A, Cielica W: Psychologiczne aspekty w łuszczycy. N Med Dermatol IV 2002, 3, 40–46.
  29. Gołąb J, Jakóbisiak M, Lasek W: Immunologia. Wyd. PWN, Warszawa 2002.
  30. Rink L, Kirchner H: Zincaltered immune function and cytokine production. J Nutr 2000, 130, 1407S–1411S.
  31. Rink L, Gabriel P: Zinc and immune system. Proc Nutr Soc 2000, 59, 541–552.
  32. Wellinghausen N: Immunobiology of gestational zinc deficiency. Brit J Nutr 2001, 85, S81–S86.
  33. Rayman MP: The argument for increasing selenium intake. Proc Nutr Soc 2002, 61, 203–215.
  34. Brock JH, Mulero V: Cellular and molecular aspects of iron and immune function. Proc Nutr Soc 2000, 59, 537–540.
© Wroclaw Medical University