Streszczenie

W związku z aktywnym udziałem polskich misji wojskowych w konfliktach zbrojnych na świecie aktualny staje się problem zaburzeń psychicznych występujących wśród żołnierzy oraz weteranów. Personel wojskowy niejednokrotnie znajduje się w sytuacji maksymalnego natężenia stresu związanego z bezpośrednim zagrożeniem życia. Autorzy przedstawili analizę doniesień dotyczących reakcji oraz objawów obserwowanych wśród żołnierzy od czasów wojny secesyjnej w USA do konfliktu w Zatoce Perskiej (1991 r.). Jednocześnie pierwszy raz przedstawiono nieznaną dotychczas szerzej publikację A. Alzheimera Der Krieg und die Nerven dotyczącą obserwacji poczynionych w czasach pierwszej wojny światowej w Klinice Psychiatrycznej we Wrocławiu. Szczegółowa analiza symptomatologii zespołów chorobowych występujących w związku z poszczególnymi konfliktami (shell shock, trench neurosis, battle fatigue) wykazała, że zmęczenie, duszność, bóle głowy, zaburzenia snu, koncentracji, pamięci i inne objawy były nieswoiste dla konkretnych konfliktów zbrojnych. Występowały w całej populacji dorosłych osób (weteranów i cywilów) w przypadku narażenia na stres oraz w zaburzeniu stresowym pourazowym. Autorzy umiejscowili opisane zespoły objawów w klasyfikacji ICD−10.

Abstract

Mental health problems between soldiers and veterans related to active participation of Polish missions in military conflicts have increased lately. Military personnel often have been in stress connected with direct risk for life. Authors presented literature review about reactions and symptoms that had been observed between soldiers since U.S. Civil War till first Gulf War (1991). Not well known publication of the Alois Alzheimer Der Krieg und die Nerven about his observation during First World War in Psychiatry Department in Wroclaw has been presented for the first time. Detailed analysis of symptomatology of disease syndromes related to individual war conflicts (e.g.: shell shock, trench neurosis, battle fatigue) revealed that fatigue, shortness of breath, headaches, disturbed sleep, difficulty in concentrating, forgetfulness and the other symptoms were nonspecific and frequently found in all adult populations (veterans and civilians), particularly among persons with psychological stress and post−traumatic stress disorder. Authors have located described disorders in ICD−10 psychiatric classification.